W dniu 23 lutego 2024 r. Międzynarodowr Forum Akredytacji (IAF – International Accreditation Forum) i ISO wydały wspólny komunikat dotyczący dwóch nowych sformułowań dodanych do Zharmonizowanej Struktury, które mają wpływ na istniejące normy systemów zarządzania (SZ) oraz wszystkie nowe normy będące w trakcie opracowywania lub rewizji. Jest to odpowiedź na potrzebę uwzględnienia wpływu zmian klimatu na zdolność do osiągnięcia zamierzonych rezultatów systemów zarządzania. Wprowadzone zmiany wspierają Deklarację Londyńską ISO w sprawie zmian klimatu.
Wpływ na poszczególne systemy zarządzania będzie oczywiście różny. Np. wpływ na system zarządzania jakością może bardzo różnić się od wpływu na system zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy.
Najważniejsze jest to, że organizacje muszą ustalić istotne dla siebie i branży kwestie wynikające z wpływu zmian klimatu. Jeśli stwierdzisz, że zmiana klimatu ma istotny wpływ, decyzja o tym, co to oznacza dla Twojej organizacji i co z tym zostanie zrobione, należy do Twojej organizacji. Normy zawsze uwzględniały konieczność brania pod uwagę wszystkich kwestii mających wpływ na systemy zarządzania, być może już bierzesz pod uwagę zmiany klimatu.
Być może doświadczyłeś już korzyści i możliwości, w tym spełnienia zmienionych wymagań klientów i możliwości spełnienia wymagań innych interesariuszy. Firma, która może wykazać swoje zaangażowanie w program zrównoważonego rozwoju poprzez uwzględnienie zmian klimatu i ich wpływu na swoją działalność przy wsparciu systemu zarządzania, może cieszyć się przewagą konkurencyjną w coraz bardziej złożonym środowisku biznesowym.
Czym jest zmiana klimatu?
Zmiana klimatu oznacza długoterminowe zmiany temperatur i wzorców pogodowych. Takie zmiany mogą być naturalne, spowodowane zmianami aktywności Słońca lub dużymi erupcjami wulkanicznymi. Jednak od XIX wieku działalność człowieka jest głównym czynnikiem powodującym zmiany klimatu, głównie z powodu spalania paliw kopalnych, takich jak węgiel, ropa naftowa i gaz.
Spalanie paliw kopalnych generuje emisje gazów cieplarnianych, które działają jak koc owinięty wokół Ziemi, zatrzymując ciepło słoneczne i podnosząc temperaturę. Główne gazy cieplarniane powodujące zmiany klimatu to dwutlenek węgla i metan. Pochodzą one na przykład z używania benzyny do napędzania samochodów lub węgla do ogrzewania budynków. Karczowanie i wycinanie lasów może również uwalniać dwutlenek węgla. Głównymi źródłami emisji metanu są rolnictwo, wydobycie ropy naftowej i gazu ziemnego. Energetyka, przemysł, transport, sektor nieruchomości, rolnictwo i gospodarka gruntami należą do głównych branż powodujących emisję gazów cieplarnianych.
Źródło: strona internetowa ONZ
Zgodnie z definicją ISO, zmiana klimatu to zmiana w statystycznym opisie pogody pod względem średnich wielkości i ich zmienności w okresie od miesięcy do tysięcy lub milionów lat, która utrzymuje się przez dłuższy czas, zazwyczaj przez dziesięciolecia lub dłużej.
Źródło: Słownik zarządzania środowiskowego ISO 14050:2020
Co należy uwzględnić?
Ważne jest, aby pamiętać, jakie są oczekiwane wyniki certyfikacji systemów zarządzania. IAF i ISO definiują to w następujący sposób:
"Organizacja posiadająca certyfikowany system zarządzania posiada dla określonego zakresu certyfikacji wdrożone polityki i procesy umożliwiające jej osiągnięcie celów określonych w zakresie ("Klauzula 1") konkretnej normy dotyczącej systemu zarządzania".
Normy systemów zarządzania, których to dotyczy, to:
ISO 22301:2019 Bezpieczeństwo i odporność – Systemy zarządzania ciągłością działania
ISO 37301:2021 Systemy zarządzania zgodnością
ISO/IEC 27001:2022 Bezpieczeństwo informacji, cyberbezpieczeństwo i ochrona prywatności – Systemy zarządzania bezpieczeństwem informacji
ISO 50001:2018 Systemy zarządzania energią
ISO/IEC 20000-1:2018 Technika informatyczna – Zarządzanie usługami
ISO 37001:2016 Systemy zarządzania działaniami antykorupcyjnymi
ISO 44001:2017 Systemy zarządzania współpracą w relacjach biznesowych
ISO 14001:2015 Systemy zarządzania środowiskowego
ISO 22000:2018 Systemy zarządzania bezpieczeństwem żywności
ISO 45001:2018 Systemy zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy
ISO 9001:2015 Systemy zarządzania jakością
Najczęściej zadawane pytania
Co muszę zrobić?
Musisz rozważyć, czy zmiana klimatu jest istotną kwestią w ramach Twojego systemu (systemów) zarządzania. Jeśli tak, to podobnie jak w przypadku innych istotnych kwestii, musisz wziąć ją pod uwagę przy określaniu celów i w ocenie ryzyka w ramach swojego systemu (systemów) zarządzania.
Jak audytorzy BSI podejdą do tego zmienionego wymogu?
Certyfikowane organizacje powinny już teraz określać wszystkie wewnętrzne i zewnętrzne kwestie istotne dla celów ich systemów zarządzania, ich strategicznych kierunków i czy mają one wpływ na ich zdolność do osiągania zamierzonych rezultatów. Z biegiem czasu kwestie te mogą ulec zmianie dla organizacji, stąd uwzględnienie zmian klimatu.
Będziemy kontynuować audyty tych klauzul, aby upewnić się, że wszystkie kwestie wewnętrzne i zewnętrzne, w tym zmiany klimatu, zostały określone przez naszych klientów jako istotne lub nie, a jeśli tak, to czy zostały uwzględnione w opracowywaniu i ocenie skuteczności systemu (systemów) zarządzania. Nie ma okresu przejściowego dla tej zmiany, więc zostanie ona uwzględniona w Twoim następnym audycie w 2024 roku. Jeśli nie uznałeś tej kwestii za istotną dla Twojego systemu zarządzania, gdzie to właściwe, przeprowadzimy audyt skuteczności Twojego procesu dokonywania tego ustalenia i wdrażania powiązanych działań.
Czy w związku z tymi zmianami istnieje proces przejściowy?
Nie. Zmiany obowiązują od daty publikacji i nie ma okresu przejściowego na ich wdrożenie, ponieważ uwzględnienie zmian klimatu w nowej poprawce zapewnia jedynie przejrzystość istniejącego wymogu.
Czy BSI będzie teraz korzystać z ekspertów ds. zrównoważonego rozwoju podczas wszystkich audytów?
Nie. Procesy biznesowe BSI zapewniają, że zawsze oddelegujemy audytora kompetentnego w dziedzinie Twojej branży i odpowiedniego systemu zarządzania. Podczas audytu klauzul 4.1 i 4.2 zespół audytorów BSI upewni się, że organizacja uwzględniła zmiany klimatu i ich znaczenie dla jej systemu (systemów) zarządzania.
Zespoły audytorów BSI upewnią się, że uwzględniłeś zmianę klimatu, a jeśli okaże się to istotne, że została ona uwzględniona w celach i w ocenie ryzyka Twojej organizacji. Jeśli uznasz, że nie jest to istotne, wówczas zespół audytorów BSI upewni się, że proces ustalania tego przez Ciebie był właściwy.
Czy audyt będzie wymagał dodatkowego czasu, co będzie oznaczać wzrost kosztów?
Nie.
Czy mój certyfikat będzie musiał zostać ponownie wydany?
Nie, nie jest wymagane wydanie zmienionego certyfikatu wyłącznie w celu uznania zmiany normy (norm) systemu zarządzania.
Czy ma to wpływ na akredytację BSI?
Nie, nasze akredytacje pozostają ważne i nie przewiduje się żadnych zmian w naszych harmonogramach akredytacji. Niektóre jednostki akredytacyjne wydały już własne komunikaty dotyczące tych zmian. BSI przeprowadziło również rozmowy z niektórymi jednostkami akredytacyjnymi i udostępniło im nasze wewnętrzne komunikaty, które spotkały się z ich pozytywnym przyjęciem.
Jak mogę uzyskać kopię zmienionych norm?
Uchwała wymagała od ISO automatycznego opublikowania zmian wielu norm dotyczących systemów zarządzania. Stało się to 23 lutego, kiedy poprawki zostały bezpłatnie udostępnione przez ISO.
Dla klientów, którzy kupili swoje normy od BSI, w nadchodzących tygodniach zostanie bezpłatnie udostępniona elektroniczna skonsolidowana wersja tych norm. Zostało to osobno zakomunikowane klientom BSI.
Czy BSI oferuje jakieś dodatkowe wsparcie?
Tak. Skontaktuj się z nami, aby omówić inne odpowiednie kursy szkoleniowe i normy, które możemy zaoferować w celu wsparcia zrozumienia tych kwestii, a także, by dowiedzieć się o inne odpowiednie rozwiązania w zakresie certyfikacji i weryfikacji systemów zarządzania, z których możesz skorzystać (na przykład ISO14001, ISO 50001).
