De luchtvaartsector vervoert al mensen op commerciële vluchten sinds het allereerste passagiersvliegtuig het luchtruim koos in 1914, in St Petersburg, Florida. Sindsdien zijn we ons steeds meer bewust geworden van de impact die de luchtvaart heeft op de planeet.
De luchtvaart gebruikt meestal vliegtuigbrandstoffen op basis van aardolie, waaronder loodvrije kerosine en kerosine op basis van nafta, die beide bijdragen aan klimaatverandering door CO2- en niet-CO2-uitstoot.
Hoe kan de luchtvaart, nu de wereld zich richt op het versnellen van de vooruitgang op het gebied van duurzaamheid, zich aansluiten bij de andere vervoerswijzen die werken aan een groenere toekomst?
Hoe kan de luchtvaart duurzaam worden?
De brandstoffen die momenteel door de luchtvaartindustrie worden gebruikt, zijn grotendeels afhankelijk van aardolie, afkomstig van fossiele brandstoffen en daarom geen duurzame optie voor de lange termijn.
Schattingen hebben zelfs voorspeld dat er wereldwijd genoeg ruwe-oliereserves zijn voor minder dan 50 jaar. Daarom is het vinden van een duurzame optie voor vliegtuigbrandstof cruciaal voor de toekomst van de luchtvaart.
Maar er speelt meer dan alleen brandstof. Steeds meer landen nemen maatregelen om korteafstandsvluchten terug te dringen: zo heeft Frankrijk bepaalde korte routes verboden, en in het VK is de vliegtaks verhoogd. Ook in Nederland en andere EU-landen wordt gekeken naar alternatieven, bijvoorbeeld het uitbreiden van hogesnelheidslijnen en betere verbindingen via NS International en partners in Europa. Dit soort stappen kunnen helpen de vooruitgang naar een duurzamere luchtvaart te versnellen, maar er is nog veel werk te doen, en ook organisaties kunnen hieraan bijdragen.
Verheven doelen: op weg naar net zero in 2050
Net als veel andere sectoren heeft de luchtvaart als doel om in 2050 net zero te zijn.
Volgens de International Air Transport Association (IATA) zou de wereldwijde luchtvaartindustrie tegen 2050 verantwoordelijk kunnen zijn voor 21,2 gigaton aan koolstofdioxide (CO2)-uitstoot, indien bij een 'business as usual'-scenario. Dit zou gelijk staan aan 2,4% van de wereldwijde uitstoot van broeikasgassen in 2050.
Wereldwijd werken organisaties aan innovatieve oplossingen om de luchtvaart duurzamer te maken. Zo zijn er initiatieven om emissievrije vliegtuigen te ontwikkelen, waaronder waterstof-aangedreven toestellen, die een belangrijke rol kunnen spelen in het behalen van net zero-doelen.
Een concreet voorbeeld uit het Verenigd Koninkrijk is het ZEFI-programma (Zero Emission Flight Infrastructure), een samenwerking tussen het Britse Department for Transport en het Catapult Network. Dit programma ondersteunt de net zero-doelstellingen van de Britse regering en streeft ernaar al in 2024 het eerste waterstofvliegtuig te introduceren.
Het grootste deel van de koolstof in de luchtvaart zit in de supply chain. De luchtvaartsector heeft de mogelijkheid om het voortouw te nemen door met organisaties samen te werken om hun Scope 3-emissies te verlagen - deze kunnen tot 70% van de koolstofvoetafdruk van een organisatie vormen.
Hier volgt een nadere blik op de groepen die betrokken zijn bij het creëren van duurzame luchtvaart en een overzicht van de acties die ze kunnen ondernemen om te evolueren in de richting van decarbonisatie en emissievrije vluchten.
Alternatieve energie
Er zijn verschillende opties om een duurzame luchtvaart te creëren via alternatieve energiebronnen.
- SAF (duurzame vliegtuigbrandstof) is een biobrandstof gemaakt van duurzame organische grondstoffen. Volgens McKinsey hebben verschillende luchtvaartmaatschappijen wereldwijd zich eraan verbonden om tegen 2030 voor 10 tot 30% van de totale hoeveelheid gebruikte vliegtuigbrandstof SAF te gebruiken.
- e-Kerosine is een synthetische vorm van kerosine en is een mengsel van waterstof en koolstofdioxide. Er wordt gedacht dat het meer schaalbaar is dan SAF.
- Batterijen vereisen een grote hoeveelheid infrastructuur voor het opladen, maar zijn een andere potentiële route naar emissievrije vluchten.
De trifecta van duurzame luchtvaart
1. Vliegtuig
De vliegtuigen die betrokken zijn bij emissievrije vluchten zullen een belangrijke overweging zijn op weg naar Net Zero.
Volgens het Catapult Network heeft een consortium van organisaties en bedrijven dat bekend staat als het New Aviation Propulsion Knowledge and Innovation Network (NAPKIN), voorspeld dat de hele Britse vloot van regionale vliegtuigen tegen 2040 vervangen kan worden door zero emission-vliegtuigen.
Er moet echter niet alleen rekening worden gehouden met passagiersvliegtuigen, want ook militaire vliegtuigen dragen bij aan de koolstofuitstoot van de luchtvaart.
De RAF heeft haar eigen doel van Net Zero in 2040 en voerde in 2022 haar eerste vlucht uit met een RAF Voyager-vliegtuig dat uitsluitend aangedreven werd door SAF.
2. Luchtvaartmaatschappijen
Individuele luchtvaartmaatschappijen hebben verantwoordelijkheden en beslissingen te nemen rond hun eigen verbintenissen tot decarbonisatie en Net Zero.
De EU heeft Destination 2050 geïntroduceerd, een initiatief dat zich richt op vier belangrijke maatregelen om de CO2-uitstoot tastbaar te verminderen:
- Verbeterde vliegtuigtechnologie: vermindering van 37%
- Gebruik van SAF's: vermindering van 34%
- Invoering van economische maatregelen: vermindering van 8%
- Verbetering van het luchtverkeersbeheer: vermindering van 6%
3. Luchthavens
Ten slotte kunnen luchthavens zelf een rol spelen bij het terugdringen van de CO2-uitstoot voor een duurzamere luchtvaart. Ze kunnen dit aanpakken door energie-efficiënter te worden.
Volgens Electro Industries gebruiken luchthavens tot 180 kWh elektriciteit per jaar en terminals gebruiken ongeveer 60% van dat cijfer.
Omdat veel luchthavens bestaan uit een mix van oudere gebouwen en nieuwere faciliteiten, kan het voor een duurzame toekomst van cruciaal belang zijn om de hele luchthaven op één lijn te brengen.
Sommige luchthavens pakken dit probleem al aan door gebruik te maken van duurzame energiebronnen, zoals wind-, water-, zonne- en geothermische energie.
De toekomst van duurzame luchtvaart
Het creëren van een duurzame toekomst voor de luchtvaart draait om veel zaken. Met meerdere beleidslijnen en programma's en ambitieuze doelen die gehaald moeten worden, is het een enorme uitdaging in een complexe wereldwijde sector.
We richten ons op het ondersteunen van de duurzame luchtvaarttransitie, inclusief een vluchtinfrastructuur met Net Zero-emissies.
